Bu sene enflasyonu düşürmeye çalışıyoruz. Ve asgari ücrete yüzde 50 zam yapıldı. Devletin de açıklamaları bu sene yılı yüzde 40 enflasyonla bitireceği yönünde. Bu çok düşük bir oran. İnsanlar bundan daha yüksek olduğunu düşünüyor. Ama hadi yüzde 40 olmasın, asgari ücretin az üzerinde yüzde 55-60 olsun enflasyon. Peki özel okulların zamlarına ne demeli?

Bazı özel okullar, yüzde 110'a yakın zam yaptılar. Burada büyük sıkıntı çıkıyor. Enflasyon böyle büyük bir problem. Siz kiracınıza yüzde 25 zam yapabiliyorsunuz. Kural kondu. Ama sizin çocuğunuzu verdiğiniz okul, yüzde 110 zam yapabiliyor. Dolayısıyla acilen aynı kiracı-mal sahiplerine yapılan düzenleme okullara da yapılmalı. Ve okul zamları doğru rakamlara gelmeli. Aksi takdirde ciddi bir sıkıntı olma ihtimali yüksek. Çünkü 600 bin lira olarak konuşulmaya başlandı özel okul fiyatları. 300 bin, 250 bin TL olan da var. Bunlar her kesim için büyük paralar.

Bugün 600 bin lira dediğiniz okul, oyuyla buyuyla 800 bin liraya geliyor. 1 kişinin 60 bin liraya yakın ya da 70 bin liraya yakın sırf maaşının, yani 1 maaşının okula gitmesi lazım. Özel okula vermesinler diyebilirsiniz. Zamanında özel okullar için teşvikler uygulandı devlet tarafından. İnsanlar çocuklarını özel okullara başlattı. Özel okullara başlattıktan sonra çocuk orada arkadaşlarıyla anlaşmış bir sosyal çevre edinmiş. Ondan 2-3 yıl sonra çocuğum bizim paramız yok seni devlete veriyoruz demek hem çocuğun psikolojisi için hem de eğitimi için çok zor yapılabilecek bir şey.

Bunda bazı özel okullar, girişte çocuklar girişte çocuklara indirim ve burs veriyor. Fakat zamanla fiyatlarını çok yüksek revize ederek çocukları okuldan alma şansını engelliyor. Siz şimdi çocuğunuzu bir okula başlattınız. O çocuk çok iyi bir fiyat alıyorken başladığında, siz ödeyebiliyorsunuz. 2-3 yıl sonra siz bunu ödeyemediğinizde çocuk çok üzülüyor. İçiniz kan ağlıyor ve belki tiyatroya, sinemaya gitmiyorsunuz, et ve tavuk yemiyorsunuz. Ama o çocuğu orada okutmaya devam ediyorsunuz. Bu çok üzücü bir şey. Özel okullardaki fırsatçılığı mutlaka devlet engellemeli.

Başlarken yüksek fiyat versinler. İnsanlar kabul ediyorsa etsin. O başka bir şey. Ama başladıktan sonra en azından asgari ücretin üzerinde artış yapılması engellenmeli. Aksi takdirde insanlar çok ciddi mağdur olmaya devam edecekler. Bu da tabii başka bir gerçek ki; bu özel okulların yüzde 99'una verdiğimiz paraların çok feasible (genel) olduğunu ya da rasyonel olduğunu düşünmüyorum. 20 yıl boyunca çocuğun özel okuluna verilen para 200 bin dolar. Bu para hiç bir şey yapılmasa, Türkiye'deki büyük şirketlerin hisse fonuna yatırılsa 20 yıl sonra ortalama yüzde 15 getiri oluyor dolar bazı, 1.7 milyon dolar oluyor. Biz bu eğitimi veriyoruz çocuklarımıza ama bunun sonunda çocuklar 1000 dolara iş bulmak için uğraşıyorlar. 300 dolara da emekli olup ölümü bekliyorlar.

Onun yerine bu parayı özel okullara vereceğimize çok çok daha iyi yatırımlar yapsak, çocukların geleceği kurtulur. Dolayısıyla eğitim önemli. Eğitimi küçümsemiyorum. Kesinlikle iyi, hakeden okullar var. Bugün bir Harvard'ı kazanıyorsa bir çocuk, insan arabasını satar okutur. Türkiye'de işte ODTÜ gibi okullar var. Bunlar için çocuğun paraya ihtiyacı varsa elinizden geleni yapacaksınız tabii. Ama apartmandan bozma üniversitelere çocuklarımızı yollayarak gelecekte onların hem parasız kalmasını hem de kendimizi yıllarca borca koyuyoruz.

Umarım bu sistem değişecek, devlet buna bir el atacak.