Türkiye’de Gençlik Refahı Araştırması’nın beşinci aşaması olan “Genç Dostu Şehirler Endeksi Projesi” kapsamında gerçekleştirilen kapsamlı çalışma, 27 ilde 18-29 yaş arası bireylerin değişen ortamını aydınlattı. Kahramanmaraş depreminin ardından başlatılan araştırma, 8 Mart-8 Nisan 2023 tarihleri arasında 1.228 katılımcının katılımıyla gerçekleştirilerek yaşam memnuniyeti, istihdam dinamikleri, cinsiyet rolleri, sivil katılım ve siyasi katılım gibi kritik konular araştırıldı. Yapılan çalışma bulguları ve dikkate değer öneriler şu şekildedir:

*Yaşam memnuniyetinde dikkate değer bir değişim gözlemlendi; gençlerin memnuniyetlerini ifade edenlerin oranı 2011’deki %71’den yalnızca %46’ya düştü. İş arayan gençler desteklenerek; göreceli yoksulluğun yüksek düzeylerini ve kolay iş bulma inancının arttığını göz önünde bulundurarak, iş arayan gençleri desteklemek için hedefe yönelik programlar ve girişimler geliştirilebilir. Bu, mentörlük programlarını, beceri geliştirme atölyelerini ve ağ oluşturma fırsatlarını içerebilir.

*Araştırma istihdamdaki önemli cinsiyet farklılıklarına dikkat çekerek erkeklerin %60’ının, kadınların ise %37’sinin istihdam edildiğini ortaya koyuyor. Özellikle kadınların yüzde 27’si, erkeklerin ise yüzde 6’sı evdeki genç bireyler kategorisine giriyor. İstihdam yaparken cinsiyet eşitsizlikleri ele alınmalıdır. İstihdamdaki cinsiyet uçurumunu kapatmayı amaçlayan politika ve girişimler uygulanmalıdır. Bu, daha fazla kadının işgücüne katılmasını teşvik edecek hedefli kampanyaları ve iş piyasasında fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik önlemleri içerebilir.

*Kolayca iş bulacağına dair inanç 2017’de %69’dan 2023’te %77’ye yükselirken, özellikle iş arayanlar (%88), evde olanlar (%87) ve iş arayanlar (%87) arasında göreceli bir yoksunluk hissi devam ediyor. Öğrenciler (%83). Girişimci eğilimlerde hafif bir düşüş yaşandı; 2017’de %63 olan oran 2023’te %53’e düştü; bu da gençler arasında hafif bir tereddüte işaret ediyor. Girişimci eğilimlerdeki düşüşün farkına vararak ve genç girişimcilere ilham verecek ve onları destekleyecek programlar tasarlayarak girişimcilik desteklenmelidir. Finansmana, mentörlüğe ve kaynaklara erişim sağlamak, gençler arasında girişimciliği ve yenilikçiliği teşvik etmeye yardımcı olabilir.

*Gençlerin yüzde 43’ü yurtdışına çıkma arzusunu ifade ederken, Almanya potansiyel destinasyonlar arasında ilk tercih olarak ortaya çıkıyor. Gençlerin önemli bir yüzdesinin yurtdışına çıkma isteği dikkate alınarak incelenmelidir. Kişisel ve mesleki gelişime yönelik yollar sağlamak için uluslararası iş birliklerini, değişim programlarını ve eğitim fırsatlarını teşvik ederken aynı zamanda göç etme arzusunun arkasındaki nedenlerde araştırılmalıdır.

*Gençlerin üçte biri başka bir şehre taşınmayı düşünüyor; İzmir en çok tercih edilen şehir. Özellikle İzmir gibi şehirlere yönelik iç göçe olan ilginin farkında olmalıyız. Bölgeler arasında dengeli kalkınmayı destekleyen, şehirleri gençler için daha çekici hale getirecek ekonomik fırsatlar ve altyapı sağlayan politikalar uygulamalıyız.

*Araştırma, gençlerin %42’sinin dijital konularda kendini yetkin hissettiğini, en yaygın kullanılan sosyal medya araçlarının WhatsApp ve Instagram olduğunu, %96 ile Instagram’ın tercih edildiğini ortaya koyuyor. Dijital konularda kendini yeterli hisseden önemli sayıda genç göz önüne alındığında, dijital becerileri daha da geliştirmek için eğitim programlarına yatırım yapılmalıdır. Buna, gençleri gelişen iş piyasasına hazırlamak için kodlama, dijital pazarlama ve diğer ilgili becerilerin teşvik edilmesi de dahil edilebilir.

*Gençlerin yalnızca %9’u gönüllü faaliyetlere katılırken %11’i sivil toplum kuruluşlarına üyedir; bu da gençler arasında yaygın bir siyasi yabancılaşma duygusunun ve düşük siyasi etkinliğin altını çizmektedir. Gençleri gönüllü faaliyetlere ve sivil toplum kuruluşlarına katılmaya teşvik eden bilinçlendirme kampanyaları ve girişimler oluşturarak düşük düzeydeki sivil ve siyasi katılımı ele alınmalıdır. Toplumsal katılım duygusunu geliştirmek, daha aktif ve katılımcı bir genç nüfusun oluşmasına katkıda bulunabilir.
Türkiye’nin canlı genç nüfusu bu gelişen trendleri şekillendirirken, Gençlik Refahı Araştırması’ndan elde edilen bilgiler 2023’te yaşamları etkileyen zorluklar ve fırsatlar hakkında değerli bakış açıları sunuyor. Genç nüfusun değişen ihtiyaçları ve karşılaştığı zorluklar hakkında bilgi sahibi olmak için düzenli refah değerlendirmeleri yapılmalıdır. Bu; politika yapıcıları, eğitimcileri ve toplum liderlerini değişen koşullara yanıt olarak strateji ve politikaları uyarlama konusunda bilgilendirebilir. Bu önerilerin uygulanması, Türkiye’deki gençlerin refahını, isteklerini ve gelişimini destekleyen bir ortamın yaratılmasına katkıda bulunabilir.