ERCAN ÖZTÜRK / ÖZEL HABER
Pegasus'un 3 kişiye mezar olan kazasında bilirkişi raporu ortaya çıktı! 9 kişilik heyetten şok tespitler. Pegasus uçağının Sabiha Gökçen Havalimanı'nda pistten çıktığı ve 3 kişinin hayatını kaybettiği 180 kişinin de yaralandığı uçak kazasına ilişkin kırım raporunun ardından raporu inceleyen bilirkişi heyetinin raporu da dosyaya girdi. 141 sayfadan oluşan bilirkişi raporunda, havalimanı otoritesi tek asli kusurlu olarak görülürken kaptan ve yardımcı pilotsa tali kusurlular listesine girdi.
Sabiha Gökçen Havalimanı'nda 5 Şubat 2020 akşamı İzmir-İstanbul seferini yapan Pegasus Hava Yolları'na ait yolcu uçağı, inişinden sonra pistten çıkıp topraklık alana düşmüştü. 3 parçaya bölünen uçakta 3 yolcu hayatını kaybederken aralarında mürettebatın da bulunduğu 180 kişi yaralanmıştı. İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülen soruşturmada şüpheli kaptan pilot Mahmut Aslan önce 'Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma' suçundan tutuklanıp ardından adli kontrolle tahliye edilirken, şüpheli Hollandalı yardımcı pilot Ferdinant Poondaag ise adli kontrolle serbest bırakılmıştı.
Master Haber’in ele geçirdiği 141 sayfalık bilirkişi raporu 6 Kasım 2023 tarafından hazırlanarak mahkemeye gönderildi. 4 kişinin hayatını kaybettiği 180 kişinin de yaralandığı kazayla ilgili raporda bir birinden çarpıcı tespitler yapıldı.
HEAŞ ASLİ KUSURLU BULUNDU
HEAŞ (Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri) yönünden yapılan değerlendirmede; Pist kaplaması sürtünme ve yüzey özellikleri, pistin uzunluğu ve RESA ile hydroplane etkisi ile ilgili yukarıda anılan tüm hususlar bir arada değerlendirildiğinde; 06 pistine iniş sonrası uçağın pist sonundan toprağa çıkışı durumunun pist sonunda RESA bulunması durumunda uçağın iniş takımları ve lastiklerinde oluşabilecek küçük hasar ile atlatılabilecek iken ve kaza öncesinde Ulusal ve Uluslararası otoriteler tarafından 06 pist sonunda RESA’nın olmamasının önemli bir eksiklik olarak belirlenmiş olmasına rağmen, HEAŞ havalimanı otoritesi tarafından olaydaki uçağın güvenli bir şekilde inmesi ile ilgili gerekli güvenlik şartlarının sağlanmadığı, pist dışı olunması durumunda kazanın etkisini azaltabilecek tedbirlerin zamanında ve gereği gibi alınmadığı kanaatine varılmıştır. HEAŞ havalimanı otoritesinin olayın meydana gelmesinde ve kazanın etkisinin artmasında birinci derecede etkili olduğu, dolayısıyla Asli Kusurlu olduğu kanaatine varılmıştır.
PİLOTLAR TALİ KUSURLU BULUNDU
Heyetimiz “pilotlar Mahmut ASLAN’ın ve Ferdinand PONDAAG’ın tali kusurlu oldukları” hususunda aynı görüştedir. Ancak söz konusu “tali kusurun yaralanma ve ölüm sonuçlarına sirayeti” bakımından, kusur görüşü belirten üyeler arasında görüş ayrılığı bulunmaktadır. Heyet üyeleri Mustafa YILMAZ, Ali KARTAL, Ali Sercan KESTEN, Füsun GEZER ŞİLTU’ya göre, pilotlar ölümler ve yaralanmalar nedeniyle de tali kusurludur. Heyet üyeleri Ahmet OKUMUŞ, Utku ATAÇ’a göre ise “pilotların uçağın pist sonundan toprağa çıkışına sebebiyet verecek hatalar yaptıkları ancak bu hataların meydana gelmesinde inceleme ve değerlendirme bölümlerinde detaylı açıklanan dış etkenlerin önemli rol oynadığı pilotların tali kusurlu oldukları değerlendirilmektedir.
PİLOTLAR İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRME MAHKEMEYE BIRAKILDI
Pegasus yönünden yapılan değerlendirmeye göre; Dosyada bulunan belgelere göre, uçağın uygunluğu, bakımları, pilotların lisans ve deneyimi, yorgunluk hususları bakımından Pegasus firmasının kusurunun olmadığı değerlendirilmektedir. Pilotların geçmiş kontrol uçuşları, simülatör değerlendirmeleri ve konuyla ilgili Pegasus şirket politikaları ve uygulamaları hususunda dosyada veri bulunmadığından, bu yönlerden firmanın olaya etki eden kusurunun olup olmadığı konusunda değerlendirme yapmak mümkün olmamıştır. Buna karşın pilotların pas geçmesini teşvik yönünde iş organizasyonu veya bunun aksi yönünde pilotların pas geçmeden çekinmesini gerektirecek doğrudan ya da örtük uygulamalar (iş baskısı, dolaylı mobbing vb), veyahut olaydaki pilotların daha önceki süreçte benzer ihlaller yapıp yapmadıkları ve böyle ihlallere karşı firmanın takip, denetim, disiplin ve eğitim uygulamalarının gereği gibi olup olmadığı, pilotların risk algısını yüksek tutmak ve (olaydaki veya benzeri hatalı davranışların bertaraf edilmesini hedefleyen) bilinçli davranış alışkanlığı kazandırmak amacıyla gerekli eğitimlerin zamanında verilip verilmediği gibi hususlarda dosyada yeterli belge bulunmadığından, bu yönlerden firmanın olaya etki eden kusurunun olup olmadığı konusunda kusur değerlendirmesi yapmak mümkün olmamıştır. Heyet üyesi Utku ATAÇ’a göre, kazadan sonra, ikinci pilotun sağlık muayenesinde beyin tümörü tespit edilmiştir. Pegasus Uçuş İşletme Başkanlığı, pilotun sağlık muayene formlarının, işe alım öncesi sağlık sertifikalarının ve düzenli sağlık muayene kontrol sertifikalarının uzman bir doktor tarafından değerlendirilmesi konusu Sayın Mahkeme kanaatine bırakılmıştır.
UÇAK ÜRETİCİSİ KUSURLU DEĞİL
Hava trafik kontrolörleri yönünden yapılan değerlendirmeye göre; Hava trafik kontrolörlerinin kazanın meydana gelmesine etki eden bir kusurlarının olmadığı değerlendirilmektedir. Heyet üyesi Ahmet OKUMUŞ ve Utku ATAÇ ise, Hava Trafik Kontrolörleri/Kule operatörünün ve kaza esnasında görevli MTO görevlilerinin “pistin değiştirilmesi veya uçuş operasyonunun bir süreliğine durdurulması hususunda aksiyon almakta" geç kaldıkları kanaatindedir. Uçak üreticisine veya teknik bakım ekiplerinin olayda kusurlu olmadıkları değerlendirilmektedir. 5.4. Kusura ilişkin görüş aynı yönde olmakla birlikte, gerekçe farkı ve ek açıklamalar nedeniyle heyet üyesi Mustafa YILMAZ tarafından karşı oy yazılmıştır.